Als je voor de eerste keer een digitale camera koopt, is het aantal knopjes en mogelijkheden vaak overweldigend. Diafragma, sluitertijd, ISO enz. vormen al voldoende uitdagingen waardoor het dilemma JPG of RAW meestal nog niet eens aan de orde is. Maar wanneer je steeds meer grip op je camera krijgt en je ambities groeien, zal het maken van deze keuze ongetwijfeld aan bod komen.

Op de meeste camera’s is de JPG/RAW keuze aangeduid als een kwaliteitsinstelling. Hiermee bepaal je in principe hoe een foto opgeslagen wordt, wat in grote mate bepalend is voor de uiteindelijke (technische) kwaliteit van de foto. In die zin kun je wel stellen dat de beslissing JPG of RAW wezenlijk van belang is. Voor mij is deze keuze heel duidelijk. Als je maar een beetje serieus bent over je fotografie, is RAW formaat vrijwel altijd de betere keuze. Hieronder vind je de belangrijkste argumenten waarom.

Het gebruik van RAW formaat biedt voordelen, maar alleen als je een beetje verstand hebt van fotonabewerking. Een RAW bestand is eigenlijk een onafgemaakt beeld. Met behulp van Photoshop, of vergelijkbare software, kun je met dit bestand nog van alles doen, afhankelijk van je wensen.

Aan de andere kant is een JPG beeld een eindproduct. Deze foto’s zijn al in de camera nabewerkt en zien er in de eerste instantie vaak beter uit dan RAW’s. Pas met gebruik van (bijvoorbeeld) Photoshop zal een RAW bestand een betere foto opleveren. 

Verkrijg de hoogste kwaliteit

Wanneer je in RAW formaat fotografeert wordt alle informatie van de sensor geregistreerd. Het is een niet gecomprimeerd bestand, alle informatie is bewaard, veel meer dan je in het beeld kunt zien. JPG is wel gecomprimeerd, dat betekent dat een deel van de informatie verloren is. Uiteindelijk betekent dit verschil dat een RAW bestand meer tonaal en dynamisch bereik heeft, meer detail bevat enz. Met andere woorden biedt RAW formaat altijd de hoogste kwaliteit.  

Simpele correctie van belichting

Dit is een enorm voordeel van RAW. Hoe goed je ook bent als fotograaf, het zal weleens voorkomen dat je een belangrijke foto verkeerd belicht. Dit is geen probleem als je RAW schiet! De fout kun je gemakkelijk corrigeren met één van de programma’s voor fotonabewerking (Photoshop, Lightroom e.d.). Alleen dit is al reden genoeg om altijd RAW te schieten.

Kijk even naar foto 1. Zoals je ziet, is deze foto behoorlijk overbelicht. Als dit een JPG bestand was geweest, dan zou je geen enkele kans hebben om er nog iets van te maken. Maar deze foto is in RAW geschoten en met een hele simpele en snelle correctie in Photoshop, is de belichting helemaal perfect. Geweldig!

Foto 1: Correctie van belichting

Simpele correctie van kleuren/witbalans 

De mogelijkheden om kleuren te corrigeren van een JPG beeld zijn zeer beperkt. In de meeste gevallen slaag je er niet in om een bevredigend resultaat te krijgen. Als het over een RAW formaat gaat, is deze correctie weer heel simpel en doeltreffend. Kijk naar foto 2.

Foto 2: Correctie van kleuren

Ruisreductie / verscherpen

Indien je bijvoorbeeld met een hoge ISO waarde of met een lange sluitertijd fotografeert, is de vorming van ruis in de foto niet te vermijden. Gelukkig is reductie van ruis wel mogelijk. Hoewel je dit ook met JPG beelden kunt doen, is ruisreductie van RAW bestanden effectiever. Hetzelfde geldt voor verscherping van foto’s.

Geen verlies van kwaliteit

Je hebt vast tot zover zelf kunnen concluderen dat RAW formaat veel meer flexibiliteit biedt als het over nabewerking van beelden gaat, dan JPG formaat. Inderdaad, met Photoshop of Lightroom kun je aan een RAW bestand tientallen bewerkingen uitvoeren die bij JPG bestanden niet denkbaar zijn. Gezien het steeds groeiende belang van fotonabewerking in fotografie, is dit een gigantisch voordeel van RAW.

Maar er is meer. Het nabewerken van JPG beelden lijdt onvermijdelijk tot kwaliteitsverlies. Elke keer als je een JPG bestand opent, veranderingen maakt en opnieuw opslaat, verliest hij een stukje kwaliteit. Bij RAW bestanden kun je vrijwel alle nabewerkingen uitvoeren, zonder daling van de originele kwaliteit. Dit is bekend als ‘non-destructive editing’ en is een geweldige eigenschap van RAW formaat.

Is er een argument voor gebruik van JPG formaat?

Nauwelijks. Als je een fotograaf bent die voor de beste foto gaat, is de keuze simpel: RAW formaat zal altijd een beter eindresultaat opleveren. Ik zal hierbij een aantal van de vaak genoemde pro-JPG argumenten opsommen en gelijk ontkrachten.

RAW bestanden zijn heel groot en nemen veel geheugen in beslag. So what? Opslagruimte (kaartjes en externe schijven) is tegenwoordig zeer betaalbaar. Als je de prijs van een geheugenkaartje tegen de voordelen van RAW formaat afweegt, is de keuze makkelijk.

Gebruik JPG formaat als je beelden direct wilt gebruiken. JPG beelden zijn al in de camera geoptimaliseerd en klaar voor gebruik. Behalve als deze beelden wat nabewerking nodig hebben en dat is ongeveer altijd zo. Bij mij komt de kwaliteit van beelden altijd op de eerste plaats, boven het gemak om een beeld direct te kunnen gebruiken.  

Gebruik JPG voor simpele foto’s. In sommige situaties hoeft de kwaliteit van je foto niet de hoogste te zijn en dan is JPG praktischer, is de logica van dit argument, Wil je een tafel op marktplaats verkopen, een paar snapshots van een familiegelegenheid schieten of iets dergelijks, dan hoef je er toch geen kunst van te maken. Nou, in ons gezin maakt mijn vrouw dit soort foto’s met haar iPhone. Als ik de camera uit de tas haal, dan wil ik altijd één specifiek soort foto produceren, en dat is de beste mogelijke. Dit argument vind ik daarom totaal irrelevant.  

Schiet JPG als je onvoldoende geheugen hebt. Dit is een noodsituatie. Je bent vergeten om voldoende geheugenkaartjes mee te nemen en in plaats van RAW formaat (dat veel groter is) schiet je JPG om de geheugen te sparen en meer foto’s op een kaartje te krijgen. Dit is een ongewenste situatie en zal bijna zeker ten koste gaan van de kwaliteit van je foto’s. Als je gaat fotograferen, bereid je altijd goed voor. Zorg o.a. dat je voldoende geheugenkaartjes in je tas hebt.

Ik kan wel één situatie bedenken wanneer JPG formaat een betere keuze is dan RAW formaat. Dat is als je een lange serie foto’s in de continu transport mode schiet. Bijvoorbeeld bij sportfotografie: je drukt de ontspanknop één keer in en schiet 50 foto’s achter elkaar, in de hoop dat er één tussen zit die het perfecte moment vangt. Als je in zo’n geval RAW fotografeert, kan het voorkomen dat de camera de beelden niet snel genoeg kan opslaan/verwerken, omdat RAW bestanden zwaar zijn. Daardoor kun je minder foto’s per seconde schieten. Als je op deze manier je beste foto’s maakt, dan zou je inderdaad voor JPG kunnen kiezen.

JPG + RAW

Veel camera’s beschikken ook over de optie RAW+JPG. Als je hiervoor kiest, wordt elke foto twee keer opgeslagen, één keer als JPG- en één keer als RAW bestand. Vanzelfsprekend gaat dit geheugen kosten, maar soms is het handig. Bijvoorbeeld indien je op dit moment niet bekend bent met Photoshop, dan kun je tijdelijk JPG beelden gebruiken. Als je op een later moment wel leert om met Photoshop om te gaan, kun je de RAW bestanden opzoeken en het beste ervan maken.